7 сьвятых юнакоў Эфескіх

Сем Эфескіх юнакоў: Максіміліян, Іамуліх, Мартыніян, Ян, Дзіянісій, Ексакустодзіан (Кастусь) і Антанін, жылі ў III ст. Сьвяты Максіміліян быў сынам эфескага кіраўніка горада, астатнія шэсць юнакоў - сынамі іншых шляхетных эфескіх грамадзян. Юнакі былі сябрамі з дзяцінства, і ўсё былі на ваеннай службе.
Калі імператар Дэкій (249-251) прыбыў у Эфес, ён загадаў усім грамадзянам зьявіцца для прынясеньня ахвяры паганскім баствам; непакорлівых жа чакалі пакуты і сьмяротнае пакараньне сьмерцю. Па даносе да адказу былі закліканы і сем эфескіх хлопцаў.
Паўстаўшы перад імператарам, сьвятыя юнакі паспавядалі сваю веру ў Хрыста. Аднак Дэкій адпусціў іх на волю, спадзяючыся, што яны зьменяць рашэньне за той час, пакуль ён знаходзіцца ў паходзе. Юнакі сышлі з горада і схаваліся ў пячоры гары Ахлон, дзе праводзілі час у малітвах, рыхтуючыся да пакутніцкага подзвігу. Пазнаўшы, дзе хаваюцца юнакі, імператар загадаў закласьці ўваход у пячору камянямі, каб хлопцы памерлі ў ёй ад голаду і смагі. Двое з саноўнікаў, якія прысутнічалі пры замуроўваньні ўваходу ў пячору, былі таемнымі хрысьціянамі. Жадаючы захаваць памяць пра сьвятых, яны ўклалі сярод камянёў запячатаную скрыню, у якой знаходзіліся дзьве алавяныя дошчачкі. На іх былі напісаны імёны сямі юнакоў і акалічнасьці іх пакут і сьмерці.
Але Бог навёў на хлопцаў цудоўны сон, які доўжыўся амаль два стагоддзі. Да таго часу ганеньні на хрысьціян спыніліся, хоць пры сьвятым верным цару Феадосіі Малодшым (408-450) зьявіліся ерэтыкі, якія адпрэчвалі ўваскрэсеньне мёртвых у Другое прышэсьце Бога нашага Ісуса Хрыста. Адны зь іх казалі: "Як можа быць уваскрэсеньне мёртвых, калі не будзе ні душы, ні цела, бо яны зьнішчацца?" Іншыя сьцвярджалі: "Толькі адны душы будуць мець адплату, бо немагчыма целам паўстаць і ажыць пасля тысячы гадоў, калі не застанецца ад іх і праху". Тады вось Бог і адкрыў таямніцу чаканага ўваскрэсеньня мёртвых і будучага жыцьця праз Сваіх сем хлопцаў.
`Уладальнік участку зямлі, на якой знаходзілася гара Ахлон, пачаў каменную пабудову, і працоўныя разабралі ўваход у пячору. Бог ажывіў юнакоў, і яны прачнуліся нібы ад звычайнага сну, не падазраючы, што прайшло амаль 200 гадоў. Целы іх і адзеньне былі зусім непашкоджаныя. Рыхтуючыся прыняць пакуты, хлопцы даручылі сьвятому Іамуліху яшчэ раз купіць ім хлеба ў горадзе для падмацаваньня сіл. Падышоўшы да горада, юнак уразіўся, убачыўшы на варотах сьвяты крыж. Пачуўшы вольна вымаўляемае Імя Ісуса Хрыста, ён стаў сумнявацца, што прыйшоў у свой горад. Адплачваючы за хлеб, сьвяты юнак падаў гандляру манету з малюнкам імператара Дэкія і быў затрыманы, як схавальнік скарбу старадаўніх манет. Сьвятога Іамуліха прывялі да кіраўніка горада, у якога ў той час знаходзіўся Эфескі біскуп. Слухаючы здзіўленыя адказы юнака, біскуп зразумеў, што Бог адкрывае праз яго нейкую таямніцу, і сам адправіўся разам з народам да пячоры. Ля ўваходу ў пячору біскуп выняў з груды камянёў запячатануюы скрыню і адкрыў яе. Ён прачытаў на алавяных дошчачках імёны сямі хлопцаў і акалічнасьці замураваньня пячоры па наказе імператара Дэкія. Увайшоўшы ў пячору і ўбачыўшы ў ёй жывых хлопцаў, усё ўсцешыліся і зразумелі, што Бог, праз абуджэньне іх ад доўгага сну, адкрывае Царкве таямніцу ўваскрэсеньня мёртвых. Неўзабаве сам імператар прыбыў у Эфес і гутарыў з юнакамі ў пячоры. Тады ж сьвятыя хлопцы на вачах ва ўсіх схілілі галовы на зямлю і зноў заснулі, гэтым разам да ўсеагульнага ўваскрэсеньня. Імператар жадаў кожнага з хлопцаў пакласьці ў каштоўную раку, але, зьявіўшыся яму ў сне, сьвятыя юнакі сказалі, каб целы іх былі пакінуты ў пячоры на зямлі.